Hoe data en licht de suggestie van mobiliteit kunnen opwekken.
Open Highway is een interactieve simulatie die – live – de auto’s die onder ons door de tunnel van de A2 rijden, in beeld brengt. Door 14 x 1 meterlange lichtbalken, die op 1 op 1 schaal rode (achterlichten) en witte (voorlichten) flitsen over het veld naast de Cinemec laten schieten. Je ziet hoe vaak, wanneer en hoe hard er onder je door gereden wordt. De data om de voertuigen te kunnen simuleren, is afkomstig van de Nationale Databank Wegverkeersgegevens. Dagelijks voorspelt dit overheidsinstituut de snelheid en hoeveelheid van voertuigen die onder andere door de Leidsche Rijntunnel rijden (de op twee na langste tunnel van Nederland).
Open Highway maakt de verborgen infrastructuur onder het Berlijnplein zichtbaar op het plein, door de data om te zetten tot informatie en vervolgens tot een narratief te transformeren. De installatie maakt zo zichtbaar dat Leidsche Rijn Centrum bestaat bij de gratie van de A2 snelweg en laat het zien dat de toekomst van de stad letterlijk gelaagd zou kunnen zijn: infrastructuur kan nu al worden ‘weggestopt’ om plaats te maken voor een nieuwe stadswijk. Dankzij de Leidsche Rijntunnel is Leidsche Rijn Centrum vrijgesteld van overlast van hardrijdende auto’s en stinkende vrachtwagens. Het biedt een doorkijkje naar een toekomst waarin infrastructuur niet meer de dominante rol speelt die we in deze huidige tijd kennen. Open Highway is daarmee een visuele vertaling van hoe infrastructuur én data in service staat van burgers.
Toekomst van de stad
Omdat we reageren op de toekomst van de stad, en dit doen met Leidsche Rijn als logisch decor, heeft RNDR gekeken naar wat er voor handen is, waar zij graag op willen reageren. Boyd: ‘Door deze tunnel te bouwen is de afstand tussen het centrum van Utrecht en Leidsche Rijn gevoelsmatig verkleind. Leidsche Rijn is een stedenbouwkundig concept. Iets waar deze tunnel een grote toevoeging aan is.’ Het ontwerpbureau houdt zich voornamelijk bezig met mobiliteit. De hoeveelheid auto’s en vrachtverkeer dat hier dagelijks onderdood dendert, sprak voor hen dermate tot de verbeelding dat ze een logisch verband gelegd was.
Jeroen: ‘Wat wij doen is eigenlijk omgekeerde archeologie. Door ons werk hopen we dat mensen over de plek gaan nadenken. Wat gebeurt hier eigenlijk, vind ik daar iets van?’
Buiten, waar de installatie de inmiddels donker geworden lucht afwisselend rood en wit kleurt, staan een paar mensen met de fiets tussen de benen stil. Ze kijken naar de lichtbalken.
De reden dat mobiliteit de mannen fascineert, ligt vooral in de (nabije) toekomst. Boyd: ‘In de stad van de toekomst zal het fileprobleem lastig op te lossen zijn. Hiervoor hebben we ook allerlei ideeën uitgewerkt, dat doen we vooral door data uit te wisselen. Zo willen we een schakel zijn in de discussie: door het onzichtbare zichtbaar te maken.’ Edwin voegt daaraan toe: ‘Er zijn zo gigantisch veel organisaties en bedrijven over de hele wereld bezig met ontwikkelingen in mobiliteit, dat er zoveel data wordt opgeslagen. Daarnaast zijn er op dit moment dus heel veel verschillende ontwikkelingen mogelijk. Dat is voor ons werk heel interessant.’
Wat maakt het zo ontzettend actueel wat ze doen? Het zit hem in de manier van werken, data omzetten in iets moois in plaats van engs. En, zo benadrukt Boyd: ‘Realtime is in ons werk een belangrijk onderdeel, we willen zo dicht mogelijk bij het nu komen. Data van gister is alweer verouderd. Deze vorm is voor ons duurzaam, en altijd actueel.’ Edwin valt hem bij: ‘We doen alleen een nuchtere observatie, er zit geen waardeoordeel in het werk zelf. We houden geen logs bij. Op het moment dat het getoond wordt is de data alweer verdwenen.’
Over RNDR
RNDR is een ontwerpstudio voor interactieve media. Ze ontwerpen digitale tools die data kunnen inzetten in informatie, informatie in kennis, en kennis in verhalen. Het zijn ‘tools’, handvatten, die zij creëren in de vorm van – vaak realtime – installaties en visualisaties. Wat die uitkomsten of uiteindelijke producten betekenen, of wat zij ermee willen bereiken, laten ze in het midden. Wie zijn deze creatieve cijfer-genieën? Het zijn Jeroen Barendse, Edwin Jakobs en Boyd Rotgans. Sinds 2017 zijn zij RNDR, maar daarvoor kenden zij elkaar ook al, van LUST(Lab). De basis van waaruit zij werken heeft steeds te maken met hun project OPENRNDR, een opensource framework voor creative coding. RNDR is dus een groep designers/ontwerpers en programmeurs, die op een dagelijkse basis in opdracht werken aan toekomstdromen. Door gebruik te maken van data kijken zij naar wat mogelijk is, welke kanten je op kunt.
Mede mogelijk gemaakt door Stimuleringsfonds voor de Creatieve Industrie.
